Trong bối cảnh thương mại toàn cầu tiềm ẩn nhiều rủi ro, đặc biệt là các chính sách thuế quan mới từ thị trường Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) đang nổi lên như một điểm đến ổn định, là “vùng trú ẩn” cho xuất khẩu tôm Việt Nam trong nửa đầu năm 2025. Nhiều doanh nghiệp đã và đang có xu hướng chuyển dịch trọng tâm từ thị trường Mỹ sang EU để giảm thiểu rủi ro và tận dụng cơ hội tăng trưởng.
EU – Thị trường ổn định nhất nửa đầu năm 2025
Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU trong 6 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 252 triệu USD, tăng 16% so với cùng kỳ năm trước, chiếm khoảng 12% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm cả nước. Đây được xem là thị trường có tốc độ tăng trưởng ổn định nhất trong bối cảnh xuất khẩu tôm toàn cầu chịu nhiều tác động.
Một số thị trường chủ lực trong khối EU ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể: Đức tăng 24%, Bỉ tăng 31%, Pháp tăng gần 20%. Tuy nhiên, Hà Lan – thị trường truyền thống và quy mô lớn – lại ghi nhận mức sụt giảm nhẹ 4%, phản ánh xu hướng phân hóa tiêu dùng và sự dịch chuyển cơ cấu nội khối mà doanh nghiệp cần chú ý.
Đặc biệt, các sản phẩm chế biến có giá trị gia tăng cao ghi nhận mức tăng trưởng tới 50%, cho thấy người tiêu dùng EU ngày càng ưa chuộng sản phẩm tiện lợi, an toàn, phù hợp với tiêu chuẩn cao của khu vực này. Các dòng sản phẩm không truyền thống, như tôm biển chế biến sâu, đang có cơ hội mở rộng tại thị trường châu Âu.
EU – “Vùng trú ẩn” giữa cơn bão thuế quan
Trong bối cảnh Mỹ đang cân nhắc tái áp thuế chống trợ cấp đối với hàng hóa nhập khẩu, trong đó có tôm, thì EU trở thành lựa chọn an toàn hơn nhờ chính sách thương mại ổn định và minh bạch. Không chỉ các doanh nghiệp Việt Nam, mà cả những quốc gia sản xuất tôm lớn như Ấn Độ và Indonesia cũng đang chuyển hướng sang thị trường này.
Ngoài ra, sự phục hồi kinh tế sau đại dịch và nỗ lực kiểm soát lạm phát tại châu Âu đã thúc đẩy nhu cầu tiêu dùng, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm. Chỉ riêng nửa đầu năm 2025, lượng tôm nhập khẩu vào EU ước tính tăng 25%. Doanh số phân phối sang các quốc gia châu Âu khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng khoảng 8% – tạo thêm cơ hội lớn cho doanh nghiệp Việt Nam.
Tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt – Điều kiện tiên quyết
Muốn tận dụng tốt cơ hội từ thị trường EU, doanh nghiệp xuất khẩu cần đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định của khu vực này. Đặc biệt, tính minh bạch trong chuỗi cung ứng và khả năng truy xuất nguồn gốc là những yêu cầu then chốt. Các chứng nhận như ASC, GlobalG.A.P, Organic đang ngày càng được ưa chuộng và gần như là bắt buộc đối với sản phẩm thủy sản chất lượng cao.
Người tiêu dùng EU ngày càng quan tâm đến sản phẩm có thương hiệu, được đóng gói kỹ lưỡng và chứng minh được yếu tố bền vững. Tôm thẻ bóc vỏ, tôm sú nuôi tự nhiên và có chứng nhận sinh thái đang được ưu tiên trên các kệ hàng. Madagascar là một điển hình khi đã xây dựng thành công thương hiệu quốc gia cho tôm sú và định vị được giá trị cao tại thị trường Pháp.
Định vị lại chiến lược cạnh tranh
Để giữ vững và mở rộng thị phần tại EU trong nửa cuối năm 2025 và những năm tiếp theo, doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam cần tái định vị chiến lược cạnh tranh – từ cạnh tranh về giá sang cạnh tranh bằng chất lượng, tính bền vững và minh bạch thông tin.
Cụ thể, cần phát triển mạnh các dòng sản phẩm cao cấp như tôm hữu cơ, tôm đạt chứng nhận ASC, tôm sú có thương hiệu riêng. Bên cạnh đó, ứng dụng công nghệ QR code hoặc blockchain để truy xuất nguồn gốc, cung cấp thông tin rõ ràng cho người tiêu dùng và nhà nhập khẩu, từ đó tạo được niềm tin và lợi thế cạnh tranh.
Chủ động chuẩn bị và thích ứng
Đối với các doanh nghiệp và người nuôi tôm, việc chủ động xây dựng kế hoạch sản xuất phù hợp với xu thế mới của ngành là rất cần thiết. Điều này bao gồm:
-
Nghiên cứu kỹ các quy định và yêu cầu mới của thị trường EU;
-
Cải tiến quy trình sản xuất theo hướng xanh, sạch, bền vững;
-
Đảm bảo đáp ứng được các tiêu chuẩn về phát thải carbon, không vi phạm quy định IUU (khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định);
-
Tham gia các chương trình, sáng kiến quốc tế nhằm nâng cao vị thế thương hiệu và hình ảnh sản phẩm.
Kết luận:
EU không chỉ là thị trường tăng trưởng ổn định mà còn là “vùng trú ẩn” tiềm năng cho tôm Việt Nam trong bối cảnh thị trường quốc tế biến động. Muốn khai thác hiệu quả cơ hội tại khu vực này, các doanh nghiệp cần đầu tư mạnh mẽ vào chất lượng, thương hiệu, công nghệ truy xuất nguồn gốc và chiến lược marketing chuyên biệt cho thị trường châu Âu.
Source: https://haiquanonline.com.vn/thi-truong-eu-vung-tru-an-cua-tom-xuat-khau-giua-bien-dong-thue-quan-198043.html&link=autochanger
